Uzbekistan przyciąga turystów marmurowymi peronami na stacjach metra w Taszkencie, bogato zdobionymi meczetami oraz mauzoleami władców. Przed wyjazdem sprawdź jednak, w jakie rejony nie wjedziesz bez stosownych dokumentów oraz na jakie choroby warto się zaszczepić.
1. Wizy
Turyści podróżujący z Polski muszą wyrobić wizę „na podstawie zaproszenia od osoby prawnej akredytowanej w Uzbekistanie lub od obywatela Uzbekistanu, a także na podstawie vouchera uzbeckiego biura turystycznego” – instruuje polski resort spraw zagranicznych. Wizę można uzyskać w ambasadzie tego kraju, mieszczącej się w Warszawie.
Ponadto na granicy trzeba będzie również przedstawić paszport, ważny przynajmniej przez sześć miesięcy, licząc od daty przekroczenia granicy. Te dokumenty (jak również opisaną niżej propiskę) należy posiadać przy sobie również podczas przemieszczania się po kraju, ponieważ zdarza się, że służby wymagają ich przedstawienia.
W ciągu trzech dni od przekroczenia granicy trzeba się zameldować. Jeśli będziemy nocować w hotelu, obowiązek ten wykonuje za nas obsługa. Jeśli u osób prywatnych, wówczas trzeba się tym zająć samodzielnie. Zameldować się można w biurach rejestracji, tzw. OVIR. Niezależnie od sposobu wypełnienia tego obowiązku, koniecznie trzeba poprosić o dowód rejestracji, czyli wspomnianą propiskę. W przeciwnym razie grożą nam problemy przy wyjeździe z Uzbekistanu.
„W przypadku, jeśli którąś z nocy spędziliśmy podróżując pociągiem lub autobusem, należy zachować bilet z datą i godziną podróży” – dodaje MSZ. Również te dokumenty należy posiadać podczas przekraczania granicy podczas powrotu do kraju.
2. Przekraczanie granicy
Kategorycznie nie wolno wwozić do Uzbekistanu narkotyków (jakichkolwiek, nawet miękkich) lub pornografii. Leki można posiadać jedynie wówczas, gdy są w oryginalnym opakowaniu i mamy na nie receptę. Obowiązują również limity. Jedna osoba może zabrać około 10 fiolek i/lub 30 tabletek – twierdzi MSZ. Ponieważ jednak są to ustalenia zwyczajowe, przed wyjazdem warto się upewnić w ambasadzie, jakie są najnowsze regulacje w tej sprawie. Tym bardziej, że przewożenie zbyt dużej ilości leków jest równoznaczne dla tamtejszej służby celnej z przemytem narkotyków.
„Na granicy (lub lotnisku) obowiązkowo należy wypełnić dwie deklaracje celne wwozowe. Należy w nich zadeklarować wwożoną gotówkę (nawet najdrobniejsze sumy) oraz przedmioty wartościowe (np. laptop, aparat fotograficzny), a także przywożone lekarstwa” – instruuje MSZ. – „Jedną z deklaracji celnik zatrzyma przy odprawie, natomiast drugą, opieczętowaną przez służby celne, należy bezwzględnie zachować i okazać przy opuszczaniu kraju”.
Z Uzbekistanu nie wolno wywozić wyższej sumy pieniędzy, niż zadeklarowaliśmy przy wjeździe. Dobrze posiadać również poświadczenie, spisane przez sprzedawcę pamiątek, że rzeczy te nie mają wartości historycznej.
„Przy wyjeździe należy wypełnić deklarację wyjazdową” – dodaje resort.
3. Wymagane szczepienia i ubezpieczenie
MSZ radzi, żeby przed wyjazdem do Uzbekistanu zaszczepić się przeciwko tężcowi oraz żółtaczce typu A i B. Ponadto w Regionalnych Instytutach Medycyny Tropikalnej można dowiedzieć się czy nie należy zabezpieczyć się w ten sposób również przed innymi chorobami.
„Odnotowano przypadki malarii” – przestrzega MSZ dodając, że „planując podróż do Doliny Fergańskiej, terenów graniczących z Afganistanem oraz do Karakałpakstanu, należy profilaktycznie zażywać leki antymalaryczne”.
Należy pić jedynie wodę butelkowaną albo przegotowaną oraz jadać w większych barach, ponieważ wiąże się z nimi mniejsze ryzyko, że jedzenie będzie przeterminowane. W ciągu pierwszych dni pobytu w Uzbekistanie mogą wystąpić objawy zatrucia pokarmowego.
Opieka medyczna w tym kraju jest na stosunkowo niskim poziomie, lecz dość droga. Za wizytę u lekarza trzeba zapłacić około 30 dolarów (czyli ponad 100 złotych), zaś za dobę w szpitalu – blisko 360 złotych. Choć ubezpieczenia nie są obowiązkowe, turystom radzi się, by zaopatrzyli się w ubezpieczenie medyczne, na dodatek zawierające zapis, że biuro pokrywa koszty transportu samolotem.
4. Niebezpieczeństwa
Uzbekistan uważany jest za kraj bezpieczny. Turystów przestrzega się jedynie przed kradzieżami i napadami, do jakich sporadycznie może dojść po zmroku.
Trzeba bardzo uważać podczas fotografowania, ponieważ nie wolno uwieczniać szeregu obiektów, na przykład: mostów, metra, lotnisk, dworców czy obiektów przemysłowych. „W przypadku wątpliwości czy dany obiekt należy do kategorii obiektów strategicznych, profilaktycznie lepiej go nie fotografować” – przestrzega MSZ. W regionach, gdzie islam jest silniejszy (np. Dolina Fergańska), lepiej unikać robienia zdjęć kobietom. Generalnie zaś za każdym razem pytać mieszkańców o zgodę.
Należy pamiętać, że większość ludzi w Uzbekistanie wyznaje islam, stąd panują tu dość konserwatywne obyczaje. Nie powinno się nosić ubrań odsłaniających zbyt mocno ciało, a mężczyznom radzi się, by nie rozmawiali z obcymi kobietami. Należy pamiętać również, że w tej kulturze lewa ręka uważana jest za nieczystą.
Do niektórych meczetów mogą wejść tylko wyznawcy islamu.
„Homoseksualizm jest nielegalny. Akty seksualne między mężczyznami są zagrożone karami pozbawienia wolności” – przestrzega MSZ.
Podczas kontaktów z służbami mundurowymi (dość częstych), należy stosować się do poleceń i nie wdawać w dyskusje. W razie legitymowania – okazać wymagane dokumenty.
5. Przemieszczanie się
Turyści mogą korzystać w Uzbekistanie z: minibusów, autobusów miejskich, taksówek i metra. Przed wejściem do tego ostatniego muszą pamiętać, że ich większy bagaż zostanie skontrolowany przez milicjanta. „To rutynowa procedura” – zapewnia resort dodając, że „przy zakupie biletów kolejowych i autobusowych bezwzględnie wymagane jest przedstawienie dokumentu tożsamości (paszportu)”.
Wzmożone kontrole wojska i milicji mogą wystąpić w: Dolinie Fergańskiej oraz przy granicach z Tadżykistanem, Kirgistanem i Afganistanem. Nim wybierzemy się do któregoś z krajów ościennych, musimy przede wszystkim upewnić się, że przejście graniczne jest otwarte oraz że mamy odpowiednią wizę. Dokument można wyrobić w odpowiedniej ambasadzie w stolicy Uzbekistanu, Taszkencie.
Kierowcy mogą prowadzić samochód na podstawie międzynarodowego prawa jazdy. Muszą również posiadać dowód rejestracyjny oraz zgodę właściciela pojazdu (jeśli jest nią inna osoba) na korzystanie z auta. Zgoda ta musi być potwierdzona notarialnie.
Trzeba ponadto pamiętać, że stan dróg jest zły, nierzadko występują problemy z dostępem do paliwa, a milicja niekiedy próbuje wymuszać zbyt wysokie mandaty.
Kto zamierza zobaczyć obiekty dziedzictwa kulturowego oraz chronione obszary przyrodnicze znajdujące się w strefie nadgranicznej, powinien posiadać pisemne zezwolenie miejscowych struktur Ministerstwa Spraw Wewnętrznych – donosi polski resort. – „Pobyt jest możliwy jedynie z udziałem pracownika firmy turystycznej - rezydenta Republiki Uzbekistanu - odpowiadającej za dany pobyt. Czas niezbędny na rozpatrzenie wniosku o pobyt na wspomnianym obszarze wynosi 30 dni”. Listę obiektów, o których mowa, można sprawdzić na stronie: http://msz.gov.pl/resource/d7c18885-eb93-4b10-8418-70f7071680fe:JCR
6. Niezbędne dane kontaktowe
Polska ambasada mieści się w stolicy Uzbekistanu.
Uzbekistan, Taszkent, Firdavsiy 66, 100084
Tel.: +998 711208650
Tel. dyżurny: +998 93 501 01 21
Materiał powstał w oparciu o informacje zamieszczone na stronie polskiego MSZ. Przed wyruszeniem w podróż zaleca się sprawdzenie aktualnych informacji na stronie resortu.
