Jej rosyjski jest naprawdę bardzo dobry. Jednak kiedy usłyszała w Dagestanie, że ktoś rozwiódł się z żoną tylko dlatego że nie umiała kłaść kafli, Stasia Budzisz-Cysewska szeroko otworzyła oczy. Myślała, że coś źle zrozumiała. Dziś, po wielu latach jeżdżenia w te rejony wie, że nie chodziło tylko, ale aż o kafle. I, że Kaukaz rządzi się prawami, które określają niemal każdy element życia – od poruszania się po mieście, po wyrzucanie śmieci.
Dorota Ziemkowska: Jest taka scena, która mnie poruszyła. Opisuje ją Petra Prochazkova, czeska dziennikarka. Czeczenia po 2000 roku, cywile stoją po pomoc humanitarną. Ale w kolejce są same kobiety. Jedna prosi o coś dla sąsiada, który nie ma co jeść i siedzi w domu. Ale nie dlatego że jest chory czy ranny, ale dlatego że uważa, że przyjście i poproszenie o wsparcie jest poniżej jego godności. To wyjątek czy reguła, jeśli chodzi o kaukaską mentalność?
Stasia Budzisz-Cysewska: Zdecydowanie reguła. Tak samo to wygląda i dziś, długo po wojnie. Mężczyznom w Czeczenii, czy w zasadzie na całym Kaukazie, nie przystoi prosić o pomoc. To wynika z adatów, czyli niepisanych praw zwyczajowych. Mężczyznom też nie przystoi sprzedawać na targu. To się oczywiście zmienia, ale wcześniej było to pogardzane. Ale powiem więcej – oni nie powinni nawet płakać! Właściwie mogą sobie na to pozwolić tylko raz w życiu, kiedy umrze matka.

Ze Stasią Budzisz-Cysewską rozmawialiśmy podczas 11. Gryfińskiego Festiwalu Miejsc i Podróży "Włóczykij".
Gdy żona, to już nie?
Dokładnie. Zgodnie z adatami samym kobietom płacz również nie przystoi. Muszą być dumne, twarde. Zwłaszcza Czeczenki. One z tego słyną.
Prawa zwyczajowe dotyczą również w dużej mierze tego, jak funkcjonuje życie rodzinne. Słyszałam, że w bardziej konserwatywnych rodzinach teściowie nie rozmawiają z synową przez całe życie.
Z czymś takim akurat się nie spotkałam, ale nie wykluczam, że jest to możliwe. Tym bardziej, że na przykład kobieta po zamążpójściu musi nadać wszystkim krewnym męża nowe imiona, którymi będzie ich nazywać. Nie może używać tych, które naprawdę noszą, bo jej to nie wypada. Gdyby się ośmieliła, mąż mógłby ją nawet wyrzucić z domu. Ma prawo, bo to on po ślubie jest jej właścicielem, czy inaczej mówiąc opiekunem. Kobiety w Czeczenii jednak bardzo chcą wychodzić za mąż.
Dlaczego?
Bo samotne podlegają całej rodzinie. Wszyscy w hierarchii stoją wyżej, niż one: rodzice, dziadkowie, nawet młodszy brat. A obowiązki takiej kobiety i tak się nie zmieniają. Robi to, co jest przypisane do jej roli, a więc zajmuje się kuchnią czy ogarnianiem gospodarstwa.
Albo remontowaniem domu.
O tak, wiem, do czego się odnosisz. Do historii z Dagestanu. Rozmawiałam tam o życiu rodzinnym z muzułmańską dziewczyną, Albiną, i ona powiedziała mi o sąsiadce, z którą rozwiódł się mąż, bo nie umiała kłaść kafli. A wiesz, ten mój rosyjski jest całkiem dobry, ale wtedy pomyślałam, że czegoś nie zrozumiałam. Pytam, jakich kafli. A ona: Glazury, terakoty… I wiesz, moja mina była chyba tak wymowna, że dziewczyna popatrzyła na mnie przerażona: Stasia, ale ty chyba umiesz kłaść kafle?
Okazało się, że tam to jest całkowicie normalne, że kobiety same robią remonty. Przynajmniej mają potem w domu, jak chcą. Co oczywiście nie oznacza, że faceci tego nie potrafią. Potrafią, a jakże. Nawet wielu się tym zajmuje, ale nie wszyscy przyznają się do tego, bo to nie przystoi.

Trochę taka podwójna mentalność.
Jak najbardziej! Ona jest typowa dla Kaukazu, widać ją na każdym kroku. Też w Dagestanie rozmawiałam kiedyś z kobietą, szefową HR-u w jednej z większych firm. Wyznała mi, że jej mąż robił w domu wszystko – sprzątał, pomagał przy dzieciach. Ale nigdy nie wyniósł śmieci, bo gdyby zobaczył to ktoś z sąsiadów na ulicy, to zszargałoby mu reputację. I ona całkowicie to rozumiała. Powiedziała, że sama wstydziłaby się męża, który zajmuje się podobnymi rzeczami.
Skoro tak mocno przestrzegają adatów, żeby nie ośmieszyć się przed sąsiadami, to przed obcymi chyba tym bardziej.
O tak.
Więc kiedy gościłaś u rodzin w Czeczenii czy w innym miejscu na Kaukazie, to na pewno widziałaś kobiety, które przy posiłku siedzą przy innym niż mężczyźni stole.
Nie, ale też nie byłam u tak konserwatywnej rodziny, żeby takie zasady były przestrzegane. Raz tylko, pamiętam, byłam w dużym szoku. To było właśnie w Czeczenii. Siedziałyśmy akurat w jakieś siedem kobiet w kuchni. Śmiejemy się, pijemy herbatę, jemy bakławę [rodzaj deseru z ciasta podobnego do francuskiego, przekładanego miodem i orzechami – przyp. red]. Nagle wchodzi mężczyzna i one wszystkie wstają. Nie na baczność, ale wyraźnie się podnoszą. Kiedy on siadł, znów zaczęły rozmawiać, wszystko wróciło do stanu poprzedniego.
A ty, podniosłaś się?
Nie, bo nie miałam takiego nawyku. I nikt mi tego nie miał oczywiście za złe. Natomiast gdybym posiedziała w Czeczenii jeszcze z miesiąc albo dwa, to pewnie też bym się zaczęła podnosić.
Dlaczego?
Bo dzięki temu byłoby mi łatwiej.
To znaczy?
Odpowiem ci pewną historią. Kiedy kilka lat temu zaczęłam jeździć na Kaukaz, miałam bardzo krótko obcięte włosy, na zapałkę. Kiedyś, w Dagestanie, zameldowałam się w hotelu. Nie było późno, może koło 20., ale ponieważ podróżuję głównie sama, staram się być już w pokoju, kiedy robi się szaro. Włożyłam piżamę, a że już byłam ze dwa miesiące w trasie, to ona nie wyglądała dość zachęcająco. Do tego posmarowałam się maścią cynkową, taką brudzącą, bo miałam wtedy potężne problemy ze skórą, ale skoro nie miałam już wychodzić, nie widziałam w tym problemu. Nagle, krótko po 21., ktoś puka. Otwieram, stoi facet. Patrzy trochę zszokowany na mnie, bo wyobraź sobie, jak ja wyglądam. Wreszcie rzuca: Skolka stoisz? [Ile kosztujesz? – przyp. red].
No i to jest taki moment, kiedy albo robisz awanturę, potężną, na cały hotel, po której musisz się wynosić, albo kombinujesz. Było późno, postanowiłam więc odwołać się do kaukaskiego poczucia humoru. I mówię: Normalnie to za darmo, ale dzisiaj zamknięte, niech pan przekaże kolegom. Facet od razu uciekł. Na drugi dzień budzi mnie pani z tacą ze śniadaniem. Mówi, że to od tego pana z przeprosinami. Zeszłam do patio, gdzie siedział z kolegami. Zaczęliśmy rozmawiać i wtedy wytłumaczyli mi, że w Dagestanie, jak dziewczyna samotnie melduje się w hotelu, to z reguły ma jeden cel. A już jak ma krótkie włosy, to na sto procent jest prostytutką. Wtedy zaczęłam zapuszczać włosy. I jest mi o niebo łatwiej.

A chustę na głowie nosisz?
Gdy jestem w Czeczenii, gdzie takie ubranie jest powszechne, to oczywiście. Zwłaszcza, gdy pojawiam się przy budynkach sakralnych. Ze względu na szacunek, ale też dlatego, że nie lubię zaczepek, nie chcę ich wysłuchiwać. Oczywiście, nigdy całkowicie się nie wtopię w tę kulturę, nie jestem Czeczenką i nie zamierzam udawać, że jest inaczej. Ale z reguły nie piję alkoholu, a gdy mam jechać samochodem, to od razu siadam na tylne siedzenie, bo kobiety z reguły właśnie tam siadają. A, jeszcze jedno! Na pewno w życiu nie weszłabym do męskiej herbaciarni.
Przez wzgląd na zasady, czy ze strachu?
Nie, nie ze strachu. Bo oni nic by mi w tej herbaciarni nic nie zrobili! Co najwyżej powiedzieli, że nie powinnam się tam pojawiać. Jak mówiłam – chodzi o to, że z szacunku nie chcę popełnić żadnego faux pas. Więc kiedy nie wiem, jak się zachować, patrzę, co robią inne kobiety.
Czyli na przykład też nie patrzysz facetom w oczy, gdy z nimi rozmawiasz?
Nie, no patrzę, w końcu czasami w oczach jesteś w stanie dojrzeć, czy ktoś na przykład nie kłamie. Ale też z drugiej strony nie zauważyłam, żeby tam kobiety podczas rozmowy wbijały wzrok w ziemię. Są po prostu skromniejsze. I trochę na tym polu staram się dopasować. Więc podobnie jak one nie palę papierosów i nie noszę spodni. Sukienki mam może krótsze, bo nie do pół łydki, ale za kolano, ale już dzięki temu bardzo fajnie się tam do mnie odnoszą. Bardzo często na Kaukazie słyszałam: super, dzięki, że szanujesz naszą kulturę, że nie wchodzisz z buciorami, starasz się dopasować.
Wydaje mi się jednak, że nie zawsze jesteś tam postrzegana jako kobieta. Raczej ktoś pośrodku, między nią, a mężczyzną. W końcu często po prostu siadasz i zaczynasz rozmawiać z grupą facetów, czyli robisz coś, co dla tamtejszych kobiet jest nie do pomyślenia.
Tak, chyba trochę tak. Ale to nie rodzi jakiś nieprzyjemnych sytuacji. Raczej zdziwienie. Bo rzeczywiście, kiedy samotna kobieta podróżuje z wielkim pakunkiem i nie jest to kraciasta sumka [rodzaj torby – przyp. red] wypełnionej towarem na bazar, to na Kaukazie, w rejonach omijanych przez turystów, mężczyźni nie wiedzą, jak do niej podejść. Zazwyczaj jednak, gdy zdziwienie opada, pojawia się chęć niesienia pomocy.
Bo typowa dla kaukaskiej kultury jest też podobno szarmancja w stosunku do kobiet. Zawsze się tam stanie w jej obronie, ustąpi miejsce…
Z jednej strony tak. Tylko, że u nich stoi za nią głębokie przeświadczenie o tym, że od decydowania o wszystkim i od kierowania kobietą są mężczyźni. Pod tym względem faceci na Kaukazie mają ogromne ego, z genderowego czy feministycznego punktu widzenia, trudne do zrozumienia.

Stwierdziłaś kiedyś, że nie jesteś feministką. Ale mimo to wychowałaś się w kulturze, która zupełnie inaczej patrzy na kierowanie kobietami przez mężczyzn. Gdy jesteś w gościach u rodziny czeczeńskiej i widzisz, że synowa z reguły nie siada przy stole, to choć trochę cię to nie drażni?
Nie, bo uważam, że nie jest mój świat, tylko ich. Ja go nie pojechałam zmieniać, tylko zobaczyć, potem może opisać czy opowiedzieć innym. Nie mam zamiaru ich przekonywać, że takie podejście jest bez sensu i należy je zmienić. Owszem, czasami pokazuję inny punkt widzenia. Ale tylko wtedy, gdy mnie o to proszą i robię to wyłącznie na zasadzie ciekawostki. Na przykład Czeczenki lubią słuchać o tym, że u nas dziewczyny tańczą na swoich weselach. Bo tam stoją w kącie. I niektóre robią wielkie oczy, a inne tylko kiwają głowami, bo już o tym słyszały. Czytały o tym w sieci, czy w gazetach, bo przecież Czeczenia to nie jest jakieś zadupie bez łączy. I ciekawi je to, owszem, ale wcale nam tego nie zazdroszczą.
Jakoś mimo wszystko trudno mi uwierzyć, że nic nie było w stanie wyprowadzić cię tam z równowagi.
Naprawdę, nie miałam takiej sytuacji. Ale myślę, że coś takiego mogłoby się wydarzyć, gdyby nagle ktoś na moich oczach zaczął kogoś bić.
Dobrze, że o tym wspomniałaś. W końcu przemoc na Kaukazie to jeden z największych problemów. Co trzecia kobieta doświadcza jej tam w domu.
Tak, oczywiście, przecież dochodzi tam chociażby do mordów honorowych, kiedy na przykład ojciec zabija córkę, która splamiła dobre imię rodziny. Ja, na szczęście, nie spotkałam się tam z tego typu historiami. Przy czym, nie da się wykluczyć, że do takich historii mogło dochodzić, biorąc pod uwagę tę podwójną mentalność, o której rozmawiałyśmy.

Te dane, które ci podałam, pochodzą z raportu Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka, w którym obok napisano, że to jedna z tych rzeczy, które zdecydowanie trzeba tam zmienić. Co o tym sądzisz w kontekście tego, o czym mówiłaś wcześniej – żeby nie ingerować czy nie oceniać obcej kultury?
Wydaje mi się, że przemoc jest w ogóle czymś złym i trzeba ją eliminować, niezależnie od tego, w jakiej kulturze występuje.
Tylko, że u nas przemocą nazywa się już sytuację, kiedy kobieta nie ma prawa wyrazić głośno swojego zdania czy usiąść z gośćmi przy stole w obecności męża.
To nie jest do końca tak, jak mówisz. Kobieta na Kaukazie jak najbardziej może wyrazić swoje zdanie, tylko zwyczajnie nie zawsze ma na to ochotę. Owszem, większość z nich tak została wychowana, że słucha swoich mężów, jednak znam również bardzo bojownicze kobiety, na przykład czeczeńskie, które tak naprawdę rządzą w rodzinach. Tylko nie pokazują tego na zewnątrz. Dodatkowo ta mentalność ciągle się zmienia. Pojawiają się na całym Kaukazie ruchy kobiet, które głośno mówią o tym, że pozwalanie na to, by mąż cię bił, jest nienaturalne. Że znęcanie się nad kimkolwiek jest czymś dramatycznym, przejawem zezwierzęcenia ludzkości. I trzeba z tym walczyć. Tylko jeszcze raz podkreślam - impuls do takich zmian powinien wypłynąć od nich samych, ze środka, od żadnych państw z zewnątrz.
ivermectin price <a href=" https://stromectolgf.com/# ">stromectol for sale</a>
prescription drugs online <a href=" https://drwithoutdoctorprescription.com/# ">without doctor prescription</a>
tadalafil without a doctor's prescription <a href=" https://drwithoutdoctorprescription.online/# ">buy prescription drugs without doctor</a>
viagra 100mg price <a href=" https://sildenafilmg.online/# ">over the counter viagra</a>
where to buy viagra online <a href=" https://sildenafilmg.online/# ">viagra discount</a>
https://amoxilforsale.best/# cost of amoxicillin
metformin 850g <a href=" https://buymetformin.best/# ">metformin prices canada</a> https://buynolvadex.store/# tamoxifen therapy <a href=https://buylasix.icu/#>furosemide 100 mg</a> lasix 40mg
https://buytadalafil.men/# tadalafil tablets 20 mg cost
https://erectionpills.best/# new ed pills
neurontin 400 mg <a href=" https://gabapentin.icu/# ">gabapentin 600 mg</a> https://cipro.best/# purchase cipro <a href=https://withoutprescription.store/#>comfortis without vet prescription</a> prescription meds without the prescriptions
https://diflucan.icu/# diflucan tablets buy online no script
https://erectionpills.best/# ed pills otc
https://cipro.best/# purchase cipro
https://cipro.best/# buy cipro
https://drugsonline.store/# top ed drugs
https://stromectol.life/# order stromectol over the counter
https://clomidonline.icu/# clomid 50mg pills
stromectol 12 mg tablets <a href=" https://stromectoltrust.com/# ">stromectol 12 mg tablets</a>
https://pharmacyizi.com/# diabetes and ed
https://pharmacyizi.com/# ed cures
https://pharmacyizi.com/# medication for ed
https://pharmacyizi.com/# ed medications online
<a href=https://erectionpills.shop/#>how to cure ed</a> ed pills for sale
<a href=https://allpharm.store/#>Capoten</a> order medicine online
https://allpharm.store/# safeway pharmacy
<a href=https://erectionpills.shop/#>best ed treatment pills</a> medications for ed
<a href=https://canadiandrugs.best/#>best ed pills non prescription</a> buy canadian drugs
https://stromectolbestprice.com/# ivermectin pyrantel for dogs
http://stromectolbestprice.com/# equine ivermectin paste
https://drugsbestprice.com/# best ed medication
https://drugsbestprice.com/# erectile dysfunction pills
https://medrxfast.com/# ed prescription drugs
https://medrxfast.com/# comfortis without vet prescription
https://medrxfast.com/# prescription drugs without doctor approval
https://medrxfast.com/# online canadian pharmacy
https://medrxfast.com/# buy prescription drugs online
https://medrxfast.com/# discount prescription drugs
https://ventolin.tech/# albuterol ventolin
https://valtrex.icu/# buy valtrex pills online
https://deltasone.icu/# where can i buy prednisone without prescription
https://finasteride.top/# propecia 5mg sale
https://glucophage.top/# metformin hcl 1000
https://antibiotic.icu/# generic zithromax medicine
https://amoxicillin.pro/# amoxicillin 250 mg price in india
https://tadalafil.pro/# tadalafil tablets price in india
https://tadalafil.pro/# generic tadalafil 20mg canada
https://stromectol.pro/# ivermectin sheep drench for goats
https://viagracanada.xyz/# viagra prescription online <a href=https://tamoxifen.best/#>tamoxifen breast cancer prevention</a> does tamoxifen cause weight loss
https://molnupiravir.life/# molnupiravir in bangladesh <a href=https://paxlovid.best/#>when will paxlovid be available</a> covid antiviral pills
doxycycline 100mg price uk <a href=" https://doxycycline.pro/# ">doxycycline cap tab 100mg</a> https://doxycycline.pro/# doxycycline 150 mg cost
canadian drugs online <a href=" https://drugsfromcanada.icu/# ">sildenafil without a doctor's prescription</a> https://drugsfromcanada.icu/# prescription drugs online
cialis canada online pharmacy <a href=" https://canadianpharmacy.best/# ">canadian pharmacy online cialis</a> https://antibioticwithoutpresription.shop/# buy cheap doxycycline online
order amoxicillin online no prescription <a href=" https://antibioticwithoutpresription.shop/# ">zithromax 500 without prescription</a> https://pharmacywithoutprescription.best/# mail order pharmacy no prescription
canadian drug pharmacy <a href=" https://canadianpharmacy.best/# ">prescription drugs canada buy online</a> https://canadianpharmacy.best/# pharmacy com canada
canadian pharmacy without prescription <a href=" https://pharmacywithoutprescription.best/# ">online pharmacy non prescription drugs</a> https://pharmacywithoutprescription.best/# canadian pharmacy no prescription needed <a href=https://erectionpills.top/#>best ed pills at gnc</a> top ed pills
cheapest pharmacy to fill prescriptions with insurance <a href=" https://pharmacywithoutprescription.best/# ">canadian pharmacy coupon</a>
canadian pharmacy world coupons <a href=" https://pharmacywithoutprescription.best/# ">cheapest pharmacy for prescriptions without insurance</a> https://pharmacywithoutprescription.best/# us pharmacy no prescription
drugs for ed <a href=" https://erectionpills.top/# ">cheap erectile dysfunction</a> https://pharmacywithoutprescription.best/# pharmacy no prescription required
sildenafil 20 mg online pharmacy <a href=" https://buysildenafil.best/# ">can i buy sildenafil over the counter in uk</a> https://buytadalafil.icu/# cost of tadalafil generic <a href=https://doxycyclinemonohydrate.icu/#>doxycycline order online</a> doxycycline 100mg tablets
sildenafil 36 <a href=" https://buysildenafil.best/# ">how much is sildenafil in canada</a> https://doxycyclinemonohydrate.icu/# price of doxycycline <a href=https://buysildenafil.best/#>where can i buy sildenafil tablets</a> sildenafil lowest price
doxycycline 50mg <a href=" https://doxycyclinemonohydrate.icu/# ">cheap doxycycline online</a> https://buytadalafil.icu/# tadalafil 20 <a href=https://doxycyclinemonohydrate.icu/#>buy doxycycline without prescription</a> doxycycline pills
where can i get sildenafil <a href=" https://buysildenafil.best/# ">generic sildenafil 20 mg</a>
minocycline 100 mg pills <a href=" https://stromectolivermectin.pro/# ">buy ivermectin nz</a> https://buytadalafil.icu/# tadalafil online no prescription <a href=https://buysildenafil.best/#>sildenafil generic price</a> buy sildenafil 100mg online in usa
https://pillswithoutprescription.xyz/# buy prescription drugs online without
https://buysildenafil.best/# sildenafil 150 mg
https://amoxil.best/# purchase amoxicillin online without prescription <a href=https://antibiotic.best/#>buy generic zithromax no prescription</a> zithromax for sale cheap
https://amoxil.best/# amoxicillin medicine over the counter <a href=https://cipro.pro/#>cipro ciprofloxacin</a> buy ciprofloxacin over the counter
https://buydoxycycline.icu/# doxycycline mono
https://cipro.pro/# buy ciprofloxacin over the counter <a href=https://buydoxycycline.icu/#>doxycycline tablets</a> buy doxycycline hyclate 100mg without a rx
https://amoxil.best/# amoxicillin 30 capsules price
https://cipro.pro/# cipro ciprofloxacin
https://buydoxycycline.icu/# order doxycycline 100mg without prescription
https://buydoxycycline.icu/# doxycycline 100mg capsules
https://zithromax.best/# buy zithromax 500mg online
https://cipro.pro/# ciprofloxacin 500mg buy online <a href=https://antibiotic.best/#>bactrim without prescription</a> amoxicillin 500 mg without a prescription
https://erectiledysfunctionpills.shop/# best pill for ed <a href=https://viagravgr.best/#>viagra from india</a> viagra from india
https://canadian-pharmacy.shop/# canadian pharmacy uk delivery
https://erectiledysfunctionpills.shop/# top ed drugs <a href=https://prednisone20mg.icu/#>over the counter prednisone medicine</a> buy prednisone online no prescription
https://pharmacywithoutprescription.life/# canadian pharmacy no prescription needed
https://pharmacywithoutprescription.life/# cheapest pharmacy prescription drugs <a href=https://viagravgr.best/#>where to buy viagra</a> buy viagra online usa
https://prednisone20mg.icu/# order prednisone 100g online without prescription <a href=https://viagravgr.best/#>where to buy viagra online</a> viagra 100mg price
https://prednisone20mg.icu/# buy prednisone mexico
https://datingtopreview.com/# plentyoffish dating sites <a href=https://datingtopreview.com/#>lady dating</a> online free dating personals for singles
https://datingtopreview.online/# dating services contact germany <a href=https://datingtopreview.com/#>meet online service</a> dating meet singles
find international singles dating <a href=" https://datingtopreview.online/# ">good free dating sites</a>
https://datingtopreview.com/# dating sim <a href=https://datingtopreview.com/#>dating service</a> free sites sites
dating free online sites <a href=" https://datingtopreview.com/# ">best internet dating websites</a>
https://datingtopreview.online/# eris free downloads chatting apps <a href=https://datingtopreview.online/#>fdating site</a> free dating sites no payment
online casual dating <a href=" https://datingtopreview.com/# ">dating service websites</a>
https://datingtopreview.com/# dating site for <a href=https://datingtopreview.com/#>free dating sites no fees</a> dating sites free for men
https://datingtopreview.online/# searchingforsingles <a href=https://datingtopreview.online/#>free dating websites singles</a> top free dating sites
game online woman <a href=" https://datingtopreview.online/# ">meeting with my lady</a>
https://datingonline.best/# similar dating sites like mingle2 <a href=https://pharmacyreview.best/#>reputable canadian pharmacy</a> canadian pharmacy online reviews
https://datingonline.best/# singles sites
https://withoutprescription.shop/# discount pharmaceuticals <a href=https://datingonline.best/#>plenty of fish login</a> 100% free dating service
https://datingonline.best/# free chat sites dating
https://pharmacyreview.best/# canadian king pharmacy <a href=https://datingonline.best/#>dating services contact australia</a> dating online sites
https://datingonline.best/# free adult chat rooms
https://pharmacyreview.best/# canadian pharmacy prices <a href=https://pharmacyreview.best/#>maple leaf pharmacy in canada</a> tadalafil canadian pharmacy
https://pharmacyreview.best/# canada pharmacy reviews
prednisone 50 mg prices <a href=" https://prednisone.pro/# ">prednisolone prednisone</a> https://doxycycline100mg.xyz/# doxycycline 100 mg
https://finasteride.pro/# buy finasteride
https://amoxil.pro/# amoxicillin 500mg capsules price
prednisone 2 mg <a href=" https://prednisone.pro/# ">prednisone 20 mg in india</a> https://prednisone.pro/# buying prednisone mexico
india pharmacies shipping to usa <a href=" https://indiadrg.com/# ">overseas pharmacies shipping to usa</a> https://indiadrg.com/# buy medication online from india
overnight pharmacy 4u cialis <a href=" https://cls20.com/# ">generic cialis 7days</a> https://cls20.com/# sanofi cialis <a href=http://stromectolr.com/#>ivermectin 5 mg price</a> ivermectin drug
canadian pharmacy no prescription needed <a href=" https://safedrg.com/# ">canadian pharmacy no prescription needed</a> https://indiadrg.com/# overseas pharmacies shipping to usa <a href=https://indiadrg.com/#>trusted india online pharmacies</a> overseas pharmacies shipping to usa
https://pillfast24.com/# canada pharmacy online canada pharmacies
rx prices <a href=" https://pillfast24.com/# ">drugstore online</a> https://pillfast24.com/# online pharmacy store <a href=https://pillfast24.online/#>no prior prescription needed</a> canadian online pharmacies ratings
https://stromectolus.store/# ivermectin horse
https://cheapestpharmacy.store/# canadian pharmacy no prescription
https://cheapestpharmacy.store/# cheapest pharmacy for prescriptions without insurance
how to buy amoxycillin <a href=" https://buyamoxil.site/# ">buy amoxicillin 500mg uk</a> https://doxycycline100mg.site/# doxycycline 110 mg <a href=https://buyamoxil.site/#>amoxicillin 875 125 mg tab</a> amoxicillin from canada
clomid generic name <a href=" https://clomidforsale.site/# ">clomid generic name</a> https://nonprescriptiontadalafil.site/# tadalafil 5 mg coupon <a href=https://doxycycline100mg.site/#>buy doxycycline australia</a> doxycycline
https://buyamoxil.site/# amoxicillin 500mg for sale uk
tadalafil 5 mg coupon <a href=" https://nonprescriptiontadalafil.site/# ">buy generic tadalafil</a> https://buyamoxil.site/# amoxicillin 500 mg for sale <a href=https://clomidforsale.site/#>buy cheap clomid</a> clomid tablet
canadian pharmacy 24h com <a href=" https://canadiandrugs.site/# ">generic viagra online canadian pharmacy</a> https://prednisone20mg.site/# cheap prednisone 20 mg <a href=https://topdatingsites.fun/#>tender dating site</a> free personals
https://ed-pills.site/# cheap erectile dysfunction
pof (dating website) <a href=" https://topdatingsites.fun/# ">dating sites without registering</a> https://topdatingsites.fun/# online dating game <a href=https://ed-pills.site/#>online ed medications</a> best ed pills online
https://canadiandrugs.site/# canadian valley pharmacy
https://pharm24.site/# best canadian mail order pharmacies
canadianpharmacymeds com <a href=" https://canadiandrugs.site/# ">onlinecanadianpharmacy</a> https://canadiandrugs.site/# legit canadian pharmacy <a href=https://prednisone20mg.site/#>pharmacy cost of prednisone</a> 15 mg prednisone daily
https://onlinedating1st.com/# best dating websites
free daing <a href=" https://onlinedating1st.com/# ">top dating sites</a>
free local dating site <a href=" https://onlinedating1st.com/# ">online dating site</a>
best male ed pills https://edpillsfast.com/
generic ed pills <a href=" https://edpillsfast.com/# ">ed pills online canada</a> https://edpillsfast.com/# best ed medication <a href=https://edpillsfast.com/#>pill for erectile dysfunction</a> ed pills
medicine for erectile <a href=" https://edpillsfast.com/# ">ed pills</a> https://edpillsfast.com/# the best ed pills <a href=https://edpillsfast.com/#>best ed medication</a> ed pills that really work
cheap ed pills https://edpillsfast.com/
cheap medications <a href=" https://naijamoviez.com/# ">canada pharmacy estrogen without prescription</a> <a href=https://naijamoviez.com/#>ed pills without doctor prescription</a> levitra from canadian pharmacy
viagra online canadian pharmacy naijamoviez.com canadian pharmacies top best <a href=" https://naijamoviez.com/# ">ed pills</a>
pharmacy price compare <a href=" https://naijamoviez.com/# ">ed pills online canada</a> <a href=https://naijamoviez.com/#>canadian pharmacy testosterone</a> best 10 online canadian pharmacies
prednisone 20 <a href=" https://prednisonepills.site/# ">cost of prednisone 10mg tablets</a>
metformin 104 pill <a href=" https://metformin.pro/# ">buy metformin 1000 mg without prescription</a>
can you buy metformin over the counter <a href=" https://metformin.pro/# ">metformin xl</a>
buy metformin canada <a href=" https://metformin.pro/# ">metformin online purchase</a>
can you buy prednisone over the counter in canada <a href=" https://prednisonepills.site/# ">prednisone cost canada</a>
https://canadiandrugpharmacy.best/# canadian pharmacy levitra value pack <a href=https://datingsiteonline.site/#>senior dating sites free</a> free singles dating
reliable canadian online pharmacy <a href=" https://canadiandrugpharmacy.best/# ">global pharmacy canada</a> https://pharmacyshippingtousa.icu/# rx online <a href=https://datingsiteonline.site/#>pof dating app</a> free dating services
5mg tadalafil generic <a href=" https://tadalafil20mg.fun/# ">tadalafil online australia</a> https://pharmacyshippingtousa.icu/# drug stores canada <a href=https://canadiandrugpharmacy.best/#>canadian online pharmacy cialis</a> canadian pharmacy online
dating sites free chatting <a href=" https://datingsiteonline.site/# ">dating best sites</a> https://tadalafil20mg.fun/# cost of tadalafil in canada <a href=https://datingsiteonline.site/#>date sites free</a> bbw dating
tadalafil price in india <a href=" https://tadalafil20mg.fun/# ">where to buy tadalafil in usa</a> https://datingsiteonline.site/# catholic christian dating website <a href=https://tadalafil20mg.fun/#>where can i buy tadalafil</a> 80 mg tadalafil
https://canadiandrugpharmacy.best/# canadian compounding pharmacy <a href=https://tadalafil20mg.fun/#>tadalafil capsules 21 mg</a> canadian pharmacy generic tadalafil
https://pharmacyshippingtousa.icu/# reliable canadian online pharmacy <a href=https://canadiandrugpharmacy.best/#>pharmacy wholesalers canada</a> canadian pharmacy king reviews
dating sites free no registration <a href=" https://datingonlinehot.com/# ">datng websites</a> https://datingonlinehot.com/# dating singles for free sites <a href=https://datingonlinehot.com/#>free local dating</a> free dating site for ladys
free american dating site for christian <a href=" https://datingonlinehot.online/# ">local singles</a> https://datingonlinehot.com/# online singles
local dating services <a href=" https://datingonlinehot.com/# ">free dating sites free</a> https://datingonlinehot.com/# ourtime login <a href=https://datingonlinehot.com/#>best singles website</a> totally free dating on facebook
dating sim <a href=" https://datingonlinehot.online/# ">online dating sites for free</a> https://datingonlinehot.online/# dating kostenlos in sz
local online dating sites <a href=" https://datingonlinehot.com/# ">dating servie</a> https://datingonlinehot.com/# datjng sites <a href=https://datingonlinehot.online/#>farmersonly</a> dating simulator dating lucy
text hot naked singles <a href=" https://datingonlinehot.com/# ">free adult chat rooms</a> https://datingonlinehot.com/# free singles dating search
male ed drugs <a href=" https://cheapestedpills.com/# ">best ed drug</a> https://cheapestedpills.com/# ed pills gnc <a href=https://cheapestedpills.com/#>best drug for ed</a> the best ed pill
cheap erectile dysfunction pills <a href=" https://cheapestedpills.com/# ">best treatment for ed</a> https://cheapestedpills.com/# male ed pills <a href=https://cheapestedpills.shop/#>ed medications online</a> erectile dysfunction drugs
aarp approved canadian pharmacies <a href=" https://noprescriptioncanada.com/# ">aarp approved canadian pharmacies</a> https://noprescriptioncanada.com/# canadian meds no prescription
medications without prescription <a href=" https://noprescriptioncanada.com/# ">online pharmacy no prescription necessary</a> https://noprescriptioncanada.com/# aarp canadian pharmacy <a href=https://noprescriptioncanada.shop/#>online prescriptions without script</a> canada online pharmacy
mexican border pharmacies shipping to usa <a href=" https://noprescriptioncanada.com/# ">canada drug online</a> https://noprescriptioncanada.com/# canadian pharmacy drugstore <a href=https://noprescriptioncanada.shop/#>medicine from canada with no prescriptions</a> top rated canadian pharmacies
trust online pharmacies <a href=" https://noprescriptioncanada.com/# ">prescription drug discounts</a> https://noprescriptioncanada.com/# bestpharmacyonline.com
ed meds online without doctor prescription <a href=" https://noprescriptioncanada.com/# ">non perscription online pharmacies</a> https://noprescriptioncanada.com/# discount pharmacy coupons
buy canadian pharmacy <a href=" https://noprescriptioncanada.com/# ">canadian drugstore</a> https://noprescriptioncanada.com/# canada pharmacy reviews <a href=https://noprescriptioncanada.com/#>online pharmacies canada</a> canadian pharmacy online no prescription needed
buy canadian pharmacy <a href=" https://noprescriptioncanada.com/# ">canadian pharmacies online</a> https://noprescriptioncanada.shop/# online pharmacies no prescriptions <a href=https://noprescriptioncanada.com/#>mail order prescription drugs from canada</a> canadian pharmacy azithromycin
canadian pharmacies top best <a href=" https://noprescriptioncanada.com/# ">cheap meds no prescription</a>
buy liquid ivermectin <a href=" https://stromectolst.com/# ">stromectol without prescription</a>
ivermectin online <a href=" https://stromectolst.com/# ">stromectol order</a>
ivermectin new zealand <a href=" https://stromectolst.com/# ">ivermectin 4 tablets price</a>
stromectol uk <a href=" https://stromectolst.com/# ">stromectol usa</a>
ivermectin 6 <a href=" https://stromectolst.com/# ">ivermectin 1mg</a>
cheapest pharmacy for prescriptions <a href=" https://drugs1st.shop/# ">mexican pharmacy online</a>
canadian pharmacy discount code <a href=" https://quantrinet.com/forum/member.php?s=51cf343406804b17f3aa9b024e5f0231&u=280660 ">canadianpharmacyworld</a> or <a href=" http://www.bottomlinesystems.com/__media__/js/netsoltrademark.php?d=drugs1st.com ">canadian pharmacy coupon</a> http://financiera.biz/__media__/js/netsoltrademark.php?d=drugs1st.com reputable online pharmacy reddit <a href=http://mydecca.com/__media__/js/netsoltrademark.php?d=drugs1st.com>best canadian pharmacy no prescription</a> pharmacy website india and <a href=https://thesxyprn.com/user/BarrySeefs/videos>canadian pharmacy 24 com</a> discount pharmacy mexico
cheapest pharmacy canada <a href=" https://drugs1st.com/# ">us online pharmacy</a>
canadian pharmacy discount code <a href=" https://drugs1st.shop/# ">us online pharmacy</a>
canadian pharmacy oxycodone <a href=" https://drugs1st.com/# ">canadian online pharmacy no prescription</a>
amoxicillin 1000 mg capsule <a href=" http://www.sanclick.com/member.php?537264-Poichola&s=3b47b88c8d6d96762c20de64ee382bc6 ">can i buy amoxicillin online</a> or <a href=" http://rooterservice.com/__media__/js/netsoltrademark.php?d=amoxil1st.store ">amoxicillin 200 mg tablet</a> http://calgaryfitness.com/__media__/js/netsoltrademark.php?d=amoxil1st.store order amoxicillin uk <a href=http://daviesstreetlondon.com/__media__/js/netsoltrademark.php?d=amoxil1st.store>amoxicillin 500 mg without prescription</a> can you buy amoxicillin over the counter canada and <a href=http://www.5imami.com/home.php?mod=space&uid=59174>amoxicillin online no prescription</a> amoxicillin tablets in india
order zithromax over the counter <a href=" https://zithromax1st.store/# ">generic zithromax online paypal</a> https://amoxil1st.store/# buy amoxicillin online with paypal <a href=https://doxycycline1st.store/#>doxycycline hydrochloride</a> buy doxycycline 100mg online
top ed pills <a href=" https://edpills.science/# ">medication for ed dysfunction</a>
finasteride 5 mg <a href=" https://propecia1st.science/# ">propecia sale</a>
what is the best ed pill <a href=" http://www.tecdee.com/home.php?mod=space&uid=294374 ">treatment of ed</a> or <a href=" http://sciencedailynews.co.uk/__media__/js/netsoltrademark.php?d=edpills.science ">what are ed drugs</a> http://completerubberstamps.com/__media__/js/netsoltrademark.php?d=edpills.science cure ed <a href=http://awinthya.de/__media__/js/netsoltrademark.php?d=edpills.science>cheap erectile dysfunction pills</a> ed drug prices and <a href=http://scutn.com/home.php?mod=space&uid=114219>ed pills otc</a> new ed treatments
new treatments for ed <a href=" https://edpills.science/# ">buy erection pills</a>
ed remedies <a href=" https://quantrinet.com/forum/member.php?s=8ba61af3952a184059db345f06d84594&u=289700 ">cheap erectile dysfunction pills online</a> or <a href=" http://atlantaluxurycars.com/__media__/js/netsoltrademark.php?d=edpills.science ">pills for ed</a> http://gamerslibrary.com/__media__/js/netsoltrademark.php?d=edpills.science best ed pills at gnc <a href=http://lifeofshorty.com/__media__/js/netsoltrademark.php?d=edpills.science>best ed treatment</a> male ed drugs and <a href=https://forexforum.cz/members/69786-edpilltype?s=36894e785ff7aa8ffd0da10ab57c685c>treatment for ed</a> medication for ed dysfunction
can you buy clomid without rx <a href=" https://clomid1st.science/# ">clomid 100mg buy</a>
canada pharmacy world <a href=" https://withoutprescriptions.store/# ">overseas pharmacies without an rx</a>
ed pills online from india <a href=" https://indiapharmacy.store/# ">india pharmacy without dr prescriptions</a>
77 canadian pharmacy <a href=" https://canadianpharmacy.icu/# ">list of trusted canadian pharmacies</a>
legal canadian pharmacy online <a href=" http://101.34.208.228/home.php?mod=space&uid=119248 ">best mail order pharmacy canada</a> or <a href=" http://heyheyhey.com/__media__/js/netsoltrademark.php?d=canadianpharmacy.icu ">canada discount pharmacy</a> http://mavericksflatentertainment.com/__media__/js/netsoltrademark.php?d=canadianpharmacy.icu canadian pharmacy online reviews <a href=http://www.baincapitalliesaboutjobs.net/__media__/js/netsoltrademark.php?d=canadianpharmacy.icu>canada online pharmacy</a> canadian online drugstore and <a href=http://www.jbt4.com/home.php?mod=space&uid=7092374>pharmacy com canada</a> onlinecanadianpharmacy 24
totally free dating on facebook <a href=" https://datingonline1st.com/# ">plenty of fish dating</a> https://datingonline1st.shop/# free personals site <a href=https://datingonline1st.shop/#>best sites for online dating</a> local dating
free sites <a href=" https://datingonline1st.shop/# ">senior dating</a> https://datingonline1st.com/# 100% dating site <a href=https://datingonline1st.shop/#>best free dating sites</a> free dating net
match dating site <a href=" http://fumanyou.cc/home.php?mod=space&uid=133815 ">free daing</a> or <a href=" http://armandorivera.com/__media__/js/netsoltrademark.php?d=datingonline1st.shop ">dating service websites</a> http://fivacation.com/__media__/js/netsoltrademark.php?d=datingonline1st.shop free adult dating <a href=http://drawingdynamichands.com/__media__/js/netsoltrademark.php?d=datingonline1st.shop>village ladies totally free</a> local dating sites free and <a href=http://47.101.136.77/home.php?mod=space&uid=12486>free sex dating</a> meet singles online dating
chlorhexidine mouthwash over the counter <a href=" http://mail.trpg.org.hk/forum/home.php?mod=space&uid=12577088 ">over the counter ringworm treatment</a> or <a href=" http://prumerica.biz/__media__/js/netsoltrademark.php?d=drugsoverthecounter.shop ">over the counter appetite suppressant</a> http://flightmasters.com/__media__/js/netsoltrademark.php?d=drugsoverthecounter.shop over the counter allergy medicine <a href=http://vino-tech.com/__media__/js/netsoltrademark.php?d=drugsoverthecounter.shop>over the counter medication for uti</a> over the counter uti meds and <a href=http://www.sportsannouncing.com/community/profile/qdpqettb/>over the counter medication</a> uhc over the counter essentials 2019
over the counter sleeping pills <a href=" http://www.btlsearch.com/home.php?mod=space&uid=6915139 ">over the counter antihistamine</a> or <a href=" http://jbfellowship.net/__media__/js/netsoltrademark.php?d=drugsoverthecounter.shop ">best over the counter yeast infection treatment</a> http://www.e-resource.biz/__media__/js/netsoltrademark.php?d=drugsoverthecounter.shop over the counter adderall <a href=http://kipromotions.net/__media__/js/netsoltrademark.php?d=drugsoverthecounter.shop>over the counter pill for yeast infection</a> strongest over the counter pain reliever and <a href=http://fumanyou.cc/home.php?mod=space&uid=134426>diflucan over the counter</a> best sleep aid over the counter
best over the counter appetite suppressant <a href=" https://drugsoverthecounter.shop/# ">strongest over the counter pain reliever</a> https://drugsoverthecounter.shop/# over the counter sleep aid <a href=https://drugsoverthecounter.shop/#>humana over the counter</a> over the counter uti medicine
over the counter health and wellness products <a href=" https://over-the-counter-drug.com/# ">over the counter oral thrush treatment</a> https://over-the-counter-drug.com/# over-the-counter drug <a href=https://over-the-counter-drug.com/#>strongest over the counter muscle relaxer</a> best over the counter gas and bloating medicine
over the counter birth control <a href=" https://over-the-counter-drug.com/# ">clobetasol over the counter equivalent</a> https://over-the-counter-drug.com/# over the counter erectile pills at walgreens <a href=https://over-the-counter-drug.com/#>over the counter essentials login</a> over the counter ed pills
over the counter asthma inhaler <a href=" https://over-the-counter-drug.com/# ">antibiotics over the counter</a> https://over-the-counter-drug.com/# ivermectin over the counter walgreens <a href=https://over-the-counter-drug.com/#>over the counter pain medication</a> best over the counter cold medicine
muscle relaxer over the counter <a href=" http://property.malaysiamostwanted.com/profiles/vzrwpebq ">over the counter antihistamine</a> or <a href=" http://librahospitalitygroup.com/__media__/js/netsoltrademark.php?d=over-the-counter-drug.com ">allergy medications over-the-counter</a> http://thesandscuba.com/__media__/js/netsoltrademark.php?d=over-the-counter-drug.com best over the counter teeth whitening <a href=http://technonef.com/__media__/js/netsoltrademark.php?d=over-the-counter-drug.com>pills like viagra over the counter cvs</a> nausea medicine over the counter for pregnancy and <a href=http://www.aiwujie.wang/home.php?mod=space&uid=547600>best over the counter toenail fungus medicine</a> sleep aids over the counter